ប្រែសម្រួល៖ស-សម្បត្តិ

វ៉ាស៊ីនតោន៖ សេតវិមានកាលពីថ្ងៃអង្គារ (ទី២៥ ខែកុម្ភៈ) បានដកហូតអំណាចជិតមួយសតវត្សរ៍របស់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងការសម្រេចថាអ្នកណាខ្លះត្រូវរាយការណ៍អំពីព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដោយលោក ដូណាល់ ត្រាំ អះអាងថាលោកកំពុង «កំណត់ការសម្រេចចិត្តទាំងនោះ» លើការចូលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។

អ្នកនាំពាក្យរបស់លោក ត្រាំ គឺអ្នកស្រី ការ៉ូលីន លីវិត បានធ្វើការប្រកាសដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ ដោយនិយាយថា សមាគមអ្នកឆ្លើយឆ្លងសេតវិមាន (WHCA) ដែលឯករាជ្យ នឹងលែងមាន “ផ្តាច់មុខ” ក្នុងការជ្រើសរើសសមាជិកនៃ “ក្រុមសារព័ត៌មាន” ទៀតហើយ។

ក្រុមសារព័ត៌មាននេះ គឺជាក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានតូចមួយដែលរាយការណ៍អំពីប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងទីកន្លែងចង្អៀតដូចជាការិយាល័យអូវ៉ាល់ និងយន្តហោះ Air Force One ហើយចែករំលែកឯកសាររបស់ពួកគេជាមួយអង្គភាពព័ត៌មានផ្សេងទៀត។

WHCA ដែល AFP ជាសមាជិក បាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តនេះ “ធ្វើឱ្យខូចដល់ឯករាជ្យភាពនៃសេរីភាពសារព័ត៌មាន”។

លោក ត្រាំ ដែលមានអាយុ ៧៨ ឆ្នាំ បានស្ថិតនៅក្នុងការិយាល័យអូវ៉ាល់ ជាមួយនឹងគំនរមួកបេសបលពណ៌ក្រហមនៅលើតុរបស់លោក ដែលមានសរសេរថា “ត្រាំត្រូវអំពីអ្វីៗទាំងអស់” នៅពេលដែលគេស្នើសុំឱ្យលោកផ្តល់មតិលើចំណាត់ការនេះ។

“យើងនឹងកំណត់ការសម្រេចចិត្តទាំងនោះ” លោក ត្រាំបាននិយាយអំពីការចូលដំណើរការប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។

ចំណាត់ការនេះកើតឡើងក្នុងពេលដែលមានជម្លោះកាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងសេតវិមាន និងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Associated Press ដែលលោក ត្រាំបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានាធិបតី ក្នុងរឿងជម្លោះលើការប្តូរឈ្មោះឈូងសមុទ្រម៉ិកស៊ិកទៅជា “ឈូងសមុទ្រអាមេរិក”។

• “ទីកន្លែងជិតស្និទ្ធ”

អតីតតារាកម្មវិធីទូរទស្សន៍ប្រភេទរៀលលីធី លោក ត្រាំ ដែលជារឿយៗមានទំនាក់ទំនងមិនល្អជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ទោះបីជាលោកទាក់ទាញការយកចិត្តទុកដាក់របស់ពួកគេក៏ដោយ បានហៅ AP ថា “អាក្រក់” និង “ឆ្វេងនិយមជ្រុល”។

សមាជិកគណបក្សសាធារណរដ្ឋរូបនេះ បន្ទាប់មកបានងាកទៅរកផែនទីដែលមានសរសេរថា “ឈូងសមុទ្រអាមេរិក” នៅពីក្រោយលោក ហើយបានបន្ថែមថា៖ “ខ្ញុំកំពុងតែសរសើរវាពេលមើលទៅកាន់វា។ ខ្ញុំមានទឹកភ្នែកសឹងហូរ”។

ប្រវត្តិនៃ “ក្រុមសារព័ត៌មាន” សេតវិមានមានរយៈពេលជិតមួយសតវត្សរ៍ហើយ។ វាបានក្លាយជាមធ្យោបាយមួយនៃការប្រមូលធនធានរួមគ្នារវាងអង្គភាពព័ត៌មាន ជាពិសេសនៅក្នុងទីកន្លែងចង្អៀតក្នុងអគារវីងខាងលិច។

ប៉ុន្តែអ្នកស្រី លីវិត ដែលជាអ្នកនាំពាក្យសេតវិមានវ័យក្មេងបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅអាយុ ២៧ ឆ្នាំ បាននិយាយថា WHCA បាន “កំណត់តាំងពីយូរមកហើយថាអ្នកសារព័ត៌មានណាមួយត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យសួរសំណួរដល់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងទីកន្លែងជិតស្និទ្ធបំផុតទាំងនេះ”។

“មិនមែនទៀតទេ។ ខ្ញុំមានមោទនភាពក្នុងការប្រកាសថា យើងនឹងប្រគល់អំណាចត្រឡប់ទៅប្រជាជនវិញ” នាងបានបន្ថែម។

“ចាប់ពីពេលនេះទៅ ក្រុមសារព័ត៌មានសេតវិមាននឹងត្រូវកំណត់ដោយក្រុមការងារសារព័ត៌មានសេតវិមាន”។

អ្នកស្រី លីវិត បាននិយាយថា “អង្គភាពព័ត៌មានប្រពៃណី” នឹងនៅតែត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមក្នុងក្រុមសារព័ត៌មាន ប៉ុន្តែការចូលប្រើប្រាស់នឹងត្រូវបានបើកទូលាយដល់ “អង្គភាពព័ត៌មានសមរម្យដែលមិនដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចែករំលែកក្នុងការទទួលខុសត្រូវយ៉ាងអស្ចារ្យនេះ”។

នាងបានបង្ហាញខ្លួនដោយមានអេក្រង់វីដេអូធំពីរនៅខាងក្រោយដែលសរសេរថា “ជ័យជម្នះ” និង “ឈូងសមុទ្រអាមេរិក”។

ក្រោយមកបន្តិច លោក ចេសុន មីលឡ័រ ដែលជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់សេតវិមាន បានសរសេរនៅលើ X ថា៖ “សូមសម្រាកឱ្យបានសុខសាន្ត @WHCA ១៩១៤-២០២៥” រួមជាមួយនឹងរូបភាពអ្នកកាន់ទុក្ខកំពុងលើកហិបខ្មោច។

• «ប្រទេសមានសេរីភាព»

ក្រុមសារព័ត៌មានលើយន្តហោះប្រធានាធិបតីមានអ្នកសារព័ត៌មានកាសែត និងអ្នកយកព័ត៌មានសេវាកម្មព័ត៌មាន អ្នកថតរូប និងអ្នករាយការណ៍ទូរទស្សន៍និងវិទ្យុចំនួន ១៣ នាក់ ខណៈពេលដែលសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នៅក្នុងសេតវិមានផ្ទាល់ ចំនួននេះធំជាងនេះបន្តិច។

អង្គភាពខ្លះមានកន្លែងអចិន្ត្រៃយ៍ ខណៈពេលដែលអង្គភាពផ្សេងទៀតប្តូរវេនគ្នាតាមតួនាទី។ ព័ត៌មានលម្អិតអំពីការផ្លាស់ប្តូររបស់សេតវិមានមិនទាន់មានភ្លាមៗនៅឡើយទេ។

លោកប្រធាន WHCA អ៊ូជីន ដានីលស៍ បានរិះគន់ចំណាត់ការនេះ ដោយនិយាយថា សេតវិមានមិនបានផ្តល់ការជូនដំណឹងជាមុនទេ។

“ចំណាត់ការនេះធ្វើឱ្យខូចដល់ឯករាជ្យភាពនៃសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ វាបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងជ្រើសរើសអ្នកសារព័ត៌មានដែលរាយការណ៍អំពីប្រធានាធិបតី” លោក ដានីលស៍ បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ។

“នៅក្នុងប្រទេសមានសេរីភាព អ្នកដឹកនាំមិនត្រូវអាចជ្រើសរើសក្រុមសារព័ត៌មានរបស់ខ្លួនឯងបានទេ”។

អ្នកស្រី ចាគ្គី ហាញរិច ដែលជាអ្នកឆ្លើយឆ្លងជាន់ខ្ពស់របស់ Fox News ប្រចាំសេតវិមាន និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល WHCA បាននិយាយនៅលើ X ថា៖ “ចំណាត់ការនេះមិនផ្តល់អំណាចត្រឡប់ទៅប្រជាជនវិញទេ វាផ្តល់អំណាចទៅសេតវិមាន”។

ចំណាត់ការនេះគឺជាចំណាត់ការចុងក្រោយក្នុងចំណោមការប៉ុនប៉ងដ៏ចម្រូងចម្រាសជាច្រើនរបស់លោក ត្រាំ ក្នុងការដាក់ស្នាមលោកលើអ្វីៗទាំងអស់ចាប់ពីរដ្ឋបាលសហរដ្ឋអាមេរិករហូតដល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ តាំងពីអាណត្តិទីពីររបស់លោកបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ២០ ខែមករា។

សេតវិមានបានចាប់ផ្តើមរារាំងអ្នកសារព័ត៌មាន Associated Press មិនឱ្យចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានាធិបតីកាលពីពីរសប្តាហ៍មុន ដោយសារជម្លោះរឿងឈូងសមុទ្រម៉ិកស៊ិក។

ចៅក្រមអាមេរិកម្នាក់កាលពីថ្ងៃចន្ទបានបដិសេធការបញ្ជាឱ្យសេតវិមានស្តារការចូលប្រើប្រាស់ពេញលេញឡើងវិញដល់ទីភ្នាក់ងារនេះភ្លាមៗ ប៉ុន្តែបានកំណត់កាលបរិច្ឆេទនៅខែក្រោយសម្រាប់សវនាការកាន់តែទូលំទូលាយមួយ៕

ប្រភព៖ AFP/ec